Gençliği Çaldılar
Şu an muhtemelen y ve z kuşağından gençliği çaldılar gibi hissetmeyen yoktur. Bu aslında çok acı tablolardan biri. Dünyanın gittiği yerden çok farklı bir yerdeyiz. Genel olarak bir barış ve özgürlük havası hakim. Küreselleşme var. Arada yine de karışıklıklar çıksa da geçmişe kıyasla küçük. Salgının bile etkisi eski salgınlarla kıyaslanınca çok olmadı. Teknolojik olarak en hızlı gelişilen yüzyılın içine denk geldik. Gelişen ağlarca ürün çeşitliliği arttı. Uçak biletleri ucuzladı ve pek çok kişi dünyayı artık daha rahat geziyor. Ancak bizim hiçbir şeye maddi durumumuz yetmiyor. İşsizlik tüm dünyada arttı. Zamanında sanayinin gelişiminden dolayı kriz oluşmuş şimdi de teknoloji yüzünden insan gücüne gereksinim azalıyor. Bu iş böyle gidecek gibi. Yine de alım güçleri çoğu ülkede yükselirken maalesef bizde işler ters gitti.
Elbette Türkiye ekonomik olarak çöken tek ülke değil. Diğer pek çok ülkede de işler iyi gitmiyor. Ancak işte biz de o şanssız gruptayız.
Y Kuşağının Şanssızlığı
Öncelikle bir y kuşağı olarak kendimden bahsedeyim. Biz ciddi bir kültür şoku yaşadık aslında. Öncelikle köyden kente ciddi bir göç oldu ve bu ciddi zihniyet değiştirdi. Biz okurken en büyük gayemiz okuyup büyük adamlar olmaktı. Benim mesleğimde imza zorunluluğunu 2008’de kaldırdılar. Sağlık sektöründe alaylı çalıştırmanın önü açılsın diye. Herkes de hemen atladı, alaylı çalıştırmaya başladı. Maaşlar anında yarıya indi. Ben de 2009’da mezun oldum şansa bak. Bu alaylı çalıştırma hemen hemen tüm sektörlere yayıldı. Aldığımız eğitimlerin hiçbir önemi kalmadı.
90’larda mutlu bir çocukluk geçirmiş y kuşağının tüm eğlencesi elinden alındı. Festivaller iptal edildi. Konserler iptal edildi. Eurovizyon ve buz pateni programları bile kaldırıldı. Artık y kuşağının önünde eskisi gibi sanatta ya da sporda başarılı bir ülke yoktu. Artık y kuşağı mutsuzdu ve umutsuzluğa sürükleniyordu. Zamanında olacak o kadar gibi ana haber gibi iktidarı yerden yere vuran bir medya izledikten sonra artık Türk milletini salak yerine koyan, Türkiye cumhuriyeti alerjili, sürekli atalarına küfreden insanları izlemeye başladılar. Üstelik artık küfür hak eden kişilere eleştiri bile yazmaktan çekinir hale geldiler.
Y kuşağı ülkede oluşan güvencesizlikle yavaştan çalışıp maaşını alamamaya başladı. Hakkını alamadı. Çünkü hak hukuk maaşların, hakların alınmasından çok onların atalarına küfredenlere isyan edenlerin peşinde vakit ve enerji harcıyordu. Maaşlar her türlü işte zamanla asgariye düştü. Asgari maaş alabilmek için önce ücretsiz fazla mesai yapan y kuşağı zamanla sigortasız da çalışmaya başladı.
Z Kuşağının Şanssızlığı
Z kuşağı belki daha şansızdı. Ama yine de iki kuşak arasında fark var. Karşılaştırırsak z kuşağı 90’lardaki huzur ortamını görmedi ve şok yaşamadı. Onlar hayata direkt umutsuz başladılar. Liyakatın artık çok önemli olmadığını biliyorlardı. O yüzden idealist ailelerden gelmeyenler eğitim için çok çaba harcamadı.
Z kuşağının bizden de dezavantajlı yanı bulundukları bataktan çıkmaları daha zordu. Diğer ülkeler artık vasıflı işçi istiyor. İyi okullar okusalar da artık üniversite mezunu tercih edilmiyordu ülkede. Deneyim elde etmeleri zordu bu koşullarda. -Çoğu ülke ayrıca deneyim istiyor.- Çoğu okuduğundan çok farklı mesleklerde çalışmaya başladı. Ya da güvencesiz çalışmaya başladılar. Kur yüzünden para kuş kadar kaldı. En basit şeylere paraları yetmedi. Biz en azından ucundan kıyısından işlere girip iş deneyimi elde edebildik. Eğitimlere, yurtdışı denklik, pasaport, vize, dil eğitimi ve sınavı, uçak bileti gibi şeylere para yetiştirebildik. Şimdi çok zor.
Ayrıca z kuşağı eğlence aktiviteleri azaldığı için bizim gibi eğlenceli bir gençlik, güzel bir üniversite hayatı yaşayamadılar.
Z kuşağı bir miktar da duruma adapte oldu. Bu yazımda bahsetmiştim. Kimi zaten serbest diye dolandırıcılık işine giriyor. Ama ben bu şekilde diken üstünde yaşamanın da zor olduğuna inanıyorum. Bir de saygı duyulacak bir durum değil.
Kısaca ortada koskoca çalınmış bir gençlik var. Umarım gelecek biraz daha insaflı olur.