Türkiye Üniversite Sıralaması Neden Geriliyor?
Bu yazımda Türkiye üniversite sıralaması Dünya üniversiteleri arasında neden gerilediğinden bahsedeceğim. Türk medyasında çok yer bulamasa da her sene üniversite sıralamalarını takip ederseniz Türkiye’nin her sene gerilediğini fark edebilirsiniz. Artık pek çok körfez ülkesi üniversiteleri hatta Pakistan ve Hindistan’daki bazı üniversiteler Türkiye’yi geçmiş durumda. Son 5-7 yıldır üniversite sıralamasında gerilemekteylen bu sene de daha da gerilemiş durumdayız. 1 2
Bu yazımda Türkiye’de üniversite sayılarının işsizliğe rağmen neden arttırıldığından bahsetmiştim. İlçelere köylere dahi alakasız bölümler açılmasının sebepleri şehrin bile gitmediği yerlerde yeni sektörlerin kalkınması, esnafın geçimi gibi şeylerdi. Niteliksel değil niceliksel olan bu büyüme türü maalesef sürdürülebilir değil.
Türkiye üniversite sıralaması neden geriliyor?
Dünya üniversite sıralamalarındaki kriterlerden biri mezunların iş bulma oranı. Bu oran elbette bizde yerlerde sürünüyor. Aslında bazı bölümlerde eksik yok değildi. Mesela kendi bölümümde eksik vardı ve eleman bulunamadığı için sözde bölüm açıldı. Buraya kadar her şey normaldi ancak sonra atama yapılmadı. Eleman yok diye alaylıyla kapatıldı. Ya da bir kişiye üç kişilik iş yaptırılarak eksik kapatıldı. Yani kısaca dert işsizlik değil. Tersine fazla üniversite açılması nitelikli işsizliği arttırdı.
Bazılarına göre üniversite eğitiminde geri gitme sebeplerimizin biri de tepeden liyakatsız atamalar. 1 Devlete kpss ile bir şekilde girmek mümkünken üniversitelerde bazen torpil gerekmekte. Kişiye özel açılan kadrolar pek çok sefer gündeme gelmekte.
Benim şahit olduğum şeylerden biri de bilime yapılan yatırımın eskisine göre oldukça kısıtlanmış olması. Zaten iş yükü fazla olan hocalar bir de verilen destekler kesilince bilimsel çalışma yapmakta zorlanmaya başladı. Özellikle yurtdışı yayın için bir miktar yatırım elzem. Diğer türlü de üniversite sıralama kriterlerine girebilmek mümkün değil.
Bir diğer problem hızlıca üniversite sayısı arttırılırken yetişmiş hoca sayısının hesap edilmemesi ve kadrolara torpilli sokarken bu kişilerin uzmanlıklarının gözetilmemesi. Uzman olmayan kişilerden eğitim alan üniversite mezunlarının ne kadar işlerinde uzman olabildiklerini düşünmek istemiyorum.
Sıralamalarda hiç görünmeyen şeylerden biri de Türkiye’deki özel üniversiteler. Birkaç tanesi hariç bu kurumlarda eğitim genel olarak çok baştan savma. Parasını ver diplomanı al mantığında ticari kurumlar açıldı. Objektif olmak gerekirse bu tarz kurumlar yurt dışında da var. Ancak bizde yoğunluk fazla.
Özet olarak, Türkiye son yıllarda pek çok şeyde olduğu gibi üniversite eğitiminde de geriledi. Ülkedeki ekonomi ve liyakat problemi nedeniyle zaten beyin göçü hızlanmış durumda. Üniversitelerimiz dünya sıralamasında gerilemeye devam ettikçe yurt dışındaki ucuz vasıflı grubu oluşturan ülkelerden biri olacağız.