Kadın isen yaptığın görünmez
Kadın isen yaptığın görünmez. Mesela sosyolojide ev hanımlığı görünmez mesleklerden sayılıyor. Ev hanımları normal bir meslek sahibi kadar emek harcıyor yani. Bunun karşılığında sosyal haklardan da mahrum kalıyorlar. Sosyal haklar bir yana emek açısından bakıldığında ev hanımlığı yapmak zorunda kalan çalışan kadın ne yapsın. Çifte mesai yapmak zorunda o zaman. Neyse bu yazının konusu değil.
Çalışan ya da çalışmayan ev hanımı olsun gerçekten yapılan şey görünmüyor. Mesela bir skeç izlemiştim. Kadın ev işini bırakmıştı da ev ahalisi, ‘kahvaltı nerede, temiz kıyafetler nerede’ diye isyan etmişti. Onlar her şey kendiliğinden oluyor sanıyormuş. Yani kısaca ev hanımlığı süreklilik gerektiren bir iş kolu. Ve olmadığında eksikliği görülen, olduğunda fark görülmeyen bir sektör diyelim.
Gerçek hayatta kadın olmak
Örnekleri çoğaltmak mümkün. Eminim çoğu ‘ne yaptın da yoruldun’ sorusunu duymuştur. Bazen bu soruya cevap bile veremiyorsun çünkü o kadar çok iş yapmış oluyorsun ki ne yaptığını liste halinde açıklaması bile zaman alıyor. Yine bir yerde okumuştum. Bir çocuk ev ahalisini gözlemliyor: ‘Babam işten geldi, biraz televizyon izledi yattı’ diye başladığı gözlemine ‘annem işten geldi ve…’ diye başladıgı cümlesine annesinin yapmaya başladıklarını listelediğinde epey bir saymıştı.
Aynı şeyleri erkeklere yaptırınca erkekten, toplumdan ve toplumun erkeğe kazandırdığı davranışlardan farklı tepkiler çıkıyor. Mesela çok küçük bir şey istesen erkekten, o aşırı yorulurken sen aynısının iki katını yapsan erkek ‘her şeyi ben yaptım’ diyebiliyor. ‘Ben de şunları yaptım’ diyince ortaya çıkıyor ki o sizi geziyor sanıyormuş. Evin içinde ne gezisine çıkılacaksa artık. Ya hala sizi iş yapmıyor kabul ediyor ya da sizin başından beri çalışıyor olduğunuzu fark etmediği ortaya çıkıyor.
Konu ekstrem noktalara gidebiliyor. Mesela çocuğunuz hasta, ağırlaştı ve doktora gitmesi gerekiyor. Geçen yazımda yazmıştım her şey kadının sorumluluğu. Elbette çocuğunuz hasta olunca da sizin sorumluluğunuz. Erkek mesela siz çocuğu doktora götürdüğünüzde gezmeye gittiniz zannedebiliyor. Çocuğun hastalığının farkında bile olmadığı ya da bu konuda herhangi bir atp harcanmadığına kızdığınızda bu sefer siz gezmeye gittiniz(!) diye bile sorun çıkabiliyor. Kadının yaptığı o kadar görülmez.
Bir de kızlar bu görülmezliğe göre yetiştiriliyor zaten. Ondan çok da maraz çıkmıyor. Mesela kız çocuğu ailede ev işi, angarya yapmak zorunda. Yaparsa aferin denilmiyor. Hatta yapmış bile sayılmıyor çünkü zaten onun görevi. Aynı şeyi erkek çocuğu yapsa ‘aferin, ağam, paşam’ oluyor. Çünkü erkek çocuğu için oldukça ekstra. Aslında yetiştiriliş tarzı olarak erkek çocuğu teşvik edilse de ‘bu aslında senin işin değil’ mesajı verilirken kız çocuğuna da henüz evlenmede ezileceksin mesajı veriliyor. Kısaca aile ocağından cinsiyet rolleri başlıyor, kodlanıyor ve devam ediyor.