Black Mirror 4. Sezon 2. Bölüm Yorum
Arkangel isimli bu bölümü yorumlayıp yorumlamama konusunda kararsız kalmıştım. Diğer yorumladığım bölümler kadar beğenmesem de Black Mirror bölümleri arasında benim için öne çıkan bir bölüm oldu. Yazı spoiler içerir.
Bölümde bencileyin biraz panikli bir anne var. Kadın ayrıca fizyoterapist. Epey benzerlik var aramızda yani. Bir kızı oluyor ve adına Sarah ismini koyuyor. Sarah üç yaşındayken kayboluyor. Hemen bulunuyor ama bu olay Sarah’ın annesini etkiliyor ki arkangel isimli test aşsmasındaki bir teknolojiye ücretsiz kobay olmayı kabul ediyor. Buna göre çocuğun beynine bir çip yerleştiriliyor. Böylelikle çocuğun nerede olduğunu annesi her zaman görebiliyor. Bence çok mantıklı. Sonuçta bu ülkede serviste bile çocuklar ölüyor ben de bir ara şimdiden gps cihazı almayı düşündüm. Ama cihazın özellikleri bununla bitmiyor. Ebeveyn çocuğun tüm kan değerlerini görebiliyor ayrıca kızı ne görüyorsa tabletten görebiliyor ve eğer isterse filtreleyebiliyor. Yani mesela stresli içeriklere sansür koyabiliyor. Sarah’ın annesine önce filtre özelliği fazla gelse de bir süre sonra filtreyi uygulamaya başlıyor.
Sarah 9-10 yaşlarında okulda çocuklar tarafından şiddet ve cinsel içeriklere maruz kalıyor. Filtrelendiği için fazlaca merak ediyor. Ve bir anda şiddet içerikli resimler yapıp kendine zarar vermeye başlıyor. Şiddete meyilli hale geliyor. Sarah’ın annesi gayet bilinçli davranıp Sarah’ı pedagoga götürüyor. Orada öğrendiğimiz kadarıyla arkangel birçok ülkede yasaklanmış ve yakında kendi ülkelerinde de yasaklanacak. Pedagog arkangeli kapatmalarını öneriyor. Sarah’ın annesi de gayet bilinçli davranıp arkangelin filtresini ve kendisini kapatıp rafa kaldırıyor. Sarah’a bundan sonra evde şiddet gördüğü için internette sürekli yetişkin içerikle haşır neşir olan özellikle şiddet içeriklerini çok seven bir çocuk olan Ryan tarafından bu içerikler izletiliyor. Yani merak içindeki Sarah doğduğundan beri uzak tutulduğu zararlı içeriklere bir anda maruz kalıyor.
Yıllar sonra Sarah onbeş yaşına bastığında bir gece Ryanla göle gezmeye gidiyorlar ve orada ilk kez sevişiyor. Annesine de bir arkadaşına gideceğini söylüyor. Annesi gece geç olunca arkadaşını arayıp Sarah’ın orada olmadığını öğreniyor. Sarah’ın da muhtemelen telefonu çekmiyor. Annesi Sarah’a ulaşamayınca çıldırıyor ve dayanamayıp arkangeli açıyor ve her şeyi görüyor. Sonra yine çok bilinçli davranıp her şeyi görmezden geliyor. Konuyu bile açmıyor.
Ama bir kez arkangeli açtı ya artık sürekli ona bakıyor. Sarah da uyuşturucu denemeye pek meraklı çıkıyor. Ryan istemese bile onunla deniyor. Ryan uyuşturucu kullanmıyor ama hayatı zor bir çocuk olduğu için satıyor.
Gerisi biraz türk filmi gibi. Annesi gidip Ryan’ı tehdit ediyor. Görüşmeyeceksin yoksa polise veririm diyor. Ryan Sarah’dan ayrılmak zorunda kalıyor. Sarah çok mutsuz oluyor ama annesi burada pek bilinçli davranmıyor ve oralı olmuyor. Yani bence Ryan’la tekrar konuşup tamam barışın ama uyuşturucu kullanmayın diyebilirdi gerçi adam torbacı o yönden de görüştürmek istememekte haklı olabilir. Neyse. Sonra Sarah hamile kalıyor. Kan değerlerini görebildiği için bundan Sarah’dan önce haberi oluyor. Kahvaltısına acil kontraseptif ilaç koyuyor. Sarah bunun ardına okulda kötüleşiyor ve revirde her şeyi öğreniyor. Eve gelip arkangeli buluyor annesine hesap soruyor. Yetmiyor arkangelle annesinin ağzına ağzına vuruyor. Bu arada filtre aktif hale geliyor ve annesine ne kadar zarar verdiğini son anda filtre açılınca anlıyor ve duruyor. Ben burada kadını öldürdü sandım. Ama ölmemiş. Sarah eşyalarını toplayıp evden kaçıyor. Kadın da cihaz bozulduğu için kızını takip edemiyor.
İster istemez bu olaylar Türkiye’de yaşansa ne olurdu diye düşündüm. Bence filtre özelliği kesinlikle kullanılırdı. Bizim kültürümüzde otoriter aile modelleri çok yaygın. Bölüm bir yönden aslında bizim toplumumuzu anlatıyor. Bir şey ne kadar yasaklanırsa o kadar ilgi çekici hale geliyor. Bizde de uyuşturucunun yaygın olması, cinselliğin baskılandığı kişilerde daha fazla meyil olması gibi. Ama ergenlik dönemi bizim dönemimizde efsane olur. Düşünsenize… Kızını bir adamla sevişirken gören sakince kızını bekleyip görmezden geleceğine ortamı basar, kızını bir güzel döver. Adamı da daha orada tehdit eder, kız korkar, hapsedilir, konu kapanır. O kadar bilinçli davranılmaz yani. Hele bir de kız hamile kalacak bacakları kırılır ağzı yırtılır. Kız bütün bunların üzerine dizideki gibi hesap sorması bile söz konusu değilken bir de anneye el kaldıracak? Mümkün mü ya? Sonra da evden kaçacak, bir kamyona otostop çekip gidecek, daha ilk saat başına gelmeyen kalmaz, polis ölüsünü bulur.
Bölüm ekşi sözlükte genel olarak beğenilmemiş. Muhtemelen biraz pedagoji bilgisi olup ebeveyn olanlar çok beğenmiş ama çok muhtemel ergenler beğenmemiş. Bence sebebi yukarıda bahsettiğim üzere kültürümüze çok ters olduğu için tüm bölüm mantık hatası olarak algılanabilir. Bölümün normal bilinçteki insanlar arasında ve batılı bir kültürde geçtiği düşünülerek bence gayet mantıklı ve güzel bir bölümdü.